Diz Eklemi Hastalıkları
Diz eklemi insan vücudunun sinoviyal boşluk hacmi ve eklem kıkırdağı alanı açısından en büyük eklemidir. Aynı zamanda insan vücudunun en karmaşık eklemlerinden biridir.
Dizde Sık Görülen Hastalıklar
- Osteoartrit (Diz Kireçlenmesi) : Yaşlı popülasyonda en sık görülen eklem problemidir. Ağrının ve fiziksel sakatlığın en sık nedenidir. Sağlıklı bireylerde kıkırdak metabolizması denge halindeyken, osteoartitte azalmış yapım ve artmış yıkımdan dolayı denge bozulur. Hastaların en önemli şikayeti ağrıdır; ağrı tipik olarak eklemlere yük binen aktivilerden sonra artar. Eklemde tutukluk da meydana gelebilir. Eklem hareketlerinde azalma ve eklemlerde fonksiyon kaybı hastaların diğer önemli şikayetlerindendir. Tedavide amaç ağrı ve diğer semptomların azaltmaktır. Kıkırdak hasarının ilerlemesini azaltmaktır. Non-farmolojik, farmakolojik, fizik tedavi ve cerrahi tedavi seçenekleridir.
- Diz Bursitleri : Diz eklemi çevresinde herhangi bursada(içleri sıvı dolu yastıkçıklar) gerçekleşen iltihabi durumdur. Semptomlarında şişlik, ağrı, fonksiyonel kısıtlılık görülür. Bursanın içindeki sıvının aspirasyonu ve analizi inflamasyonun nedenini ayırt etmek için önemlidir.
- Menisküs Yırtıkları : Vücudumuzun en sık yaralanan eklem içi yapılarından biriside menisküslerimizdir. Menisküsler diz bölgesinde en büyük iki kemiğimizin kesiştiği noktada 'C' şeklinde mevcut olan ince yastıkçıklardır. Menisküsler her iki kemiğin eklem yüzlerinin birbirine uyumunu arttırıp şok emici görevi yaparlar. Menisküs yırtıkları sıklıkla sporcularda görülmekle birlikte her yaşta karşımıza çıkabilir. Dizde ödem gelişene dek sporcular oyuna devem edebilir yada günlük aktiviteler yapılabilir. Ancak ödem geliştiğinde şikayetler oluşur. Şikayetler 24-48 saat içerisinde gelişir. Dizde gerginlik ve şişlik, eklem hareket açıklığında azalma, dizde sıvı toplanması, menisküsün yırtık parçası eklem içine düştüğünde takılma ,kitlenme gibi şikayetler oluşur. Bazen menisküs zedelense bile bulgu vermeyebilir. Tedavide; İstirahat, buz uygulaması, elevasyon, bandajlama yapılır ve fizik tedaviye hemen başlanır. Menisküs yırtığının tipi ve şiddetine göre cerrahi önerilir. Cerrahi öncesi ve sonrası fizik tedavi büyük önem taşır.
- Ön Çapraz Bağ Yaralanmaları (ÖÇB) : ÖÇB kaval kemiğinizi uyluk kemiğinize bağlayan dört bağdan biridir. ÖÇB yaralanması özellikle basketbol, futbol ya da ani hareketler ve mücadele gerektiren sporlarda(dövüş sporları, kayak vb. ) oynayan kişilerde yaygındır. Daha çok dizin dönmesi ile beraber yırtılır. Önçapraz bağın diz fonksiyonlarında çok önemli bir yeri vardır. Yırtıkların çoğu ameliyat gerektirir. Bu önemli anatomik oluşum kendiliğinden iyileşmez ve fonksiyonlarını yeniden kazanmak için operasyon gerekir. Operasyonda da bağın kendi parçaları kullanılamaz. Bunun yerine vücudun değişik bölümlerinden alınan bağlar ön çapraz bağ yerine transfer edilir. İyi bir cerrahi ve fizyoterapi dönemi sonrası dizin fonksiyonları tam olarak geri kazananılabilmektedir.
- Patellar Tendinit : Tendinit, bir veya daha fazla tendonun kronik iltihaplanmasıdır. Daha çok zorlanmalar ve tekrarlayan aşırı kullanımlar sonucunda oluşur. Koşucular, kayakçılar, bisikletçiler ve atlama sporları ve aktivitelerine katılanlar, uyluk önündeki kuadriseps kasını kaval kemiğine bağlayan patella tendonunda iltihaplanma meydana getirebilir. Genellikle ameliyatsız tedavi edilirler.
- Diz Hastalıklarında Risk Faktörleri : Obezite, kas zayıflığı, eski yaralanmalar, dize fazla yük bindiren spor dalları, bazı meslek türleri.