Bel Ağrısı

Bel Ağrısı Nedir?

12. kaburga ile krista iliakalar arasında kalan omurga bölgesinin ağrısıdır. Bel ağrısı en sık karşılaşılan ağrı nedenlerinin başında geliyor. Erişkenlerin yüzde 85’ı yaşamlarının bir döneminde en az bir kez bel bölgesınde ağrıdan yakınıyor. Bel ağrılarının % 2′si bel fıtığıdır.

Bel ağrısı şiddetli ya da uzun süreli olduğu zaman kişilerin günlük ve iş yaşamlarını olumsuz yönde etkileyerek  yaşam kalitelerini belirgin derecede düşürebiliyor.

Bel Ağrısının Belirtileri

• Belde ağrı ve kasılma
• Hareket kısıtlılığı
• Bacağa yayılan ağrı ve uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük
• Topallayarak yürüme
• Vücutta bir tarafa çarpılma
• Bazen idrar tutamama

Bel Ağrısı Kimlerde Görülür?

• Hareketsiz bir iş ve hayat tarzı, daha çok oturarak çalışmak,
• Şişmanlık,
• Ağır şeyler kaldırmak,
• Mücadele sporları,
• Bilinçsiz spor yapmak,
• Yanlış oturuş ve duruş alışkanlığı,
• Mesleğini sevmeme,
• Huzursuz bir ortamda ve stres içinde yaşama,
• Sigara ve alkol kullanma,
• Uzun süre otomobil sürme,
• Bedensel faaliyetlere ısınmadan başlamak birer risk faktörüdür. Bu risk faktörleri bir insanın günlük yaşantısında ne kadar çoksa o kişi bel ağrılarının müstakbel adaylarıdır.

Bel Ağrısının Önlenmesi

• Sırt kaslarının güçlü ve esnek olmasını sağlamak için düzenli egzersiz yapılması
• Ağırlık kaldırırken doğru teknik uygulanması (bütün cisimleri vücuda yakın tutarak kaldırmak, bükülmekten, ileriye doğru eğilmekten ya da cismi kaldırırken uzanmaktan kaçınılması)
• Uygun vücut ağırlığının korunması ve sigara içilmemesi
• Ayakta dururken veya otururken uygun pozisyonda olmaya özen gösterilmesi

Bel Ağrısında Tanı Nasıl Konulur?

İlk aşamada ağrının mekanik nedenlerle mi, yoksa çok daha ciddi olabilen diğer nedenlerden mi kaynaklandığını ayırt etmek önemlidir. Muayenede sadece beli değil, tüm omurgayı, hatta vücudu birlikte değerlendirmek gerekir. Fizik muayeneden sonra gerekliyse röntgen, kan tetkikleri ve daha ileri tetkikler istenir.

Bel Ağrısının Ortaya Çıkma Şekilleri

Omurga Kanalında Daralma (Darkanal-Omurga Stenozu): Omurilik ve sinirlerinin geçtiği kanalların daralması, sinirleri sıkıştırması ile oluşur. İleri yaşlarda özellikle belli bir mesafe yüründüğünde bacaklarda ağrı, uyuşma ve topallama ile kendini gösterir.

Omurlarda Kayma (Spondilolistezis) ve Biçim Bozuklukları: Bel omurlarının birbirlerinin üzerinden kaymasıyla karakterize “Spondilolistezis” de bel ağrısı sebebidir. Hareketle ağrı artar. Ayrıca beldeki eğrilikler (skolyoz), düzleşmeler (lordoz), beldeki açıklıklar (spina bifida), fazla veya eksik bel omuru (lumbalizasyon- sakralizasyon) bel ağrısı nedeni olabilir.

Gerilim, Stres, Sigara: Bel ağrısını arttıran ve kronikleştiren en önemli sebeptir. Ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunlarınız bel ağrısını attırır. Gülmek, çalışmak, sosyal uğraşılar ve hayata bağlılık bel ağrısına karşı en önemli silahımızdır.

Sigara içenlerde bel bölgesine giden damarlarda tıkanıklıklar oluştuğundan diskte harabiyet daha hızlı, kemikte iyileşme daha geç olur.

Fazla Kilo: Belimizin taşıdığı yük miktarını artırdığı için sakıncalıdır.

Kireçlenme-Osteoartirit: Yaşın ilerlemesi ile kemik yapıda, bağlarda ve disklerde yıpranma başlar. Kemik kalsiyum içeriğini kaybeder ve daha kolay kırılır. Bunu engellemek için vücut doğal tepkisi olarak bu yıpranmış dokuları kireçlendirir ve buraları hareketsiz kılmak ister. Oluşan yeni kemikçikler, taşlaşmış bağlar ve daralmış disk mesafeleri sinirlere bası yaparak sırt,
bel, bacak ve genel vücut ağrısına sebep olabilir.

Osteoporoz, Kemik Erimesi: Osteoporoz temel olarak kadın hastalığıdır.Kemiklerde kofluğa ve yumuşamaya yol açarak kolay kırılmaya ve dolayısıyla ağrıya sebebiyet verir.
Beslenmede kalsiyum ve D vitamini eksikliği, hareketsiz yaşam, erken menopoz, aşırı alkol tüketimi, sigara, kortikosteroidler osteoporoz riskini arttırır.

Romatizma: Vücudun bağışıklık sisteminin kendi öz hücrelerine savaş açması sonucu gelişir. Omurgadaki normal kemik ve kıkırdak dokuları hasara uğrar. Romatoid Artrit, Ankilozan Spondilit gibi hastalıklar eklemlerde ağrı ve şişmeye sebebiyet verir ve günlük hareketi kısıtlar. Sabahları görülen eklem sertliği ve tutulmalar romatizmal hastalıklar için uyarıcıdır.

Bel Ağrısı Tedavi Yöntemleri

İlaç tedavisi: Ağrı kesici, kas gevşetici ilaçlar sıkça kullanılmaktadır. Bunlar zedelenme bölgesinin tamirinin hızlanmasını sağlar. Ancak özellikle mide-barsak sistemi üzerindeki yan etkileri yönünden dikkatli olmak gerekir.

İstirahat: Artık bel ağrılı hastalara, uzun süreli yatak istirahati önerilmiyor. Aksine mümkün olan en kısa sürede hastayı yataktan kaldırarak günlük yaşama dönmeye ve egzersiz yapmaya motive etmek gerekiyor.

Korse uygulaması: Korse kullanımı çok ağrılı vakalarda kısa süreli olmak şartıyla zaman zaman uygulanabilir. Ancak hastanın korseyi alışkanlık haline getirmesi, kendine olan güvenini yitirmesine, kasların zayıflamasına ve esnekliğini kaybetmesine neden olacağından önlenmelidir.

Fizik tedavi yöntemleri: Hastaya uygun olanı seçmek koşuluyla derin ve yüzeysel sıcak uygulama, soğuk uygulama, elektroterapi, masaj, traksiyon (otomatik makinayla aralıklı bel çekme), egzersiz tedavisi, hastayı kısa sürede günlük yaşama döndürmek için en etkili ve güvenilir yöntemlerdir.

Cerrahi yaklaşım: Beldeki sinir yapılarının, hasar görmelerine neden olacak şekilde baskı altında kalması durumunda, diğer yöntemlerle iyileşmesi mümkün olmayan hastalarda sinir üzerindeki baskı ameliyat yoluyla kaldırılarak hastanın ağrılarına son verilir. Eskiden beri hastaların korkulu rüyası haline gelen bel fıtığı ameliyatları günümüzde korkulan bir ameliyat olmaktan çıkmıştır. Uygun endikasyon, yani doğru hasta seçimi halinde bel fıtığı ameliyatlarından fayda görme oranı çok yüksektir.